RAPORT

W ramach kampanii Międzynarodowe Forum Kobiet przy współpracy z firmą badawczą ARC Rynek i Opinia Sp. z o.o. przeprowadziło wśród konsumentów kosmetyków oraz producentów kosmetyków i opakowań do nich profesjonalne badania ilościowe i jakościowe dotyczące opakowań kosmetyków. Raport, opublikowany został 19 kwietnia 2023 r. w czasie VIII Międzynarodowych Targów Techniki Pakowania i Opakowań WARSAW PACK.

Celem badań było zebranie informacji dotyczących wiedzy konsumentów na temat opakowań, oznaczeń stosowanych na opakowaniach kosmetyków. Dodatkowo dowiedziałyśmy się, czym kierują się konsumenci podejmując decyzje zakupowe kosmetyków. Badanie wśród producentów kosmetyków i opakowań odpowiada między innymi na pytanie: w jakim stopniu decyzje dotyczące opakowań kosmetyków są determinowane troską o środowisko. Chcemy, aby wnioski ujęte w raporcie stały się podstawą do opracowania z producentami kosmetyków prawnych wymagań, jakie muszą spełniać kosmetyki w zakresie ich opakowania, z uwzględnieniem oczekiwań konsumentów.

Badania zrealizowano w okresie czerwiec – sierpień 2022 r. Badaniem ilościowym objęto 1000 osób w wieku 18-65 lat. Wywiady indywidualne przeprowadzono z przedstawicielami dwóch producentów opakowań i czterech producentów kosmetyków.

Badanie ilościowe pozwoliło na segmentację konsumentów według ich postaw wobec ekologii. Udało się wyodrębnić Ekologicznych entuzjastów (obok Centrystów i Sceptycznych minimalistów), którzy są zorientowani proekologicznie i gotowi, aby wdrażać zachowania ekologiczne. Stanowią około jednej trzeciej populacji. Ekologiczni entuzjaści to głównie kobiety, a także osoby, które lubią kosmetyki i wydają na nie więcej pieniędzy niż Centryści czy Sceptyczni minimaliści.

55% konsumentów wskazuje na pilną potrzebę wprowadzenia nowych typów opakowań, o mniej negatywnym wpływie na środowisko; 29% spośród nich jest gotowa zapłacić więcej za produkt w ekologicznym opakowaniu.

Odpowiedź rynku na potrzeby osób świadomych ekologicznie jest opóźniona – szukanie połączenia idealnego produktu z ekologicznym opakowaniem jest dla konsumentów trudne i zniechęcające.

Konsumenci mają poczucie niepełnej wiedzy zarówno, jeśli chodzi o ekologiczne opakowanie, jak i oznakowanie produktów. Choć połowa poprawnie rozpoznaje znak mówiący, że opakowanie jest ze sztucznego tworzywa, to odsetek ten spada do 31% w przypadku znaku, że opakowanie nadaje się do recyclingu i 26% w przypadku znaku, że opakowanie jest wielokrotnego użytku. Konieczne są zatem działania edukacyjne.

Co na to firmy produkujące kosmetyki? Producenci kosmetyków odpowiadają, że głównym motywatorem do wdrażania przez nich ekologicznych rozwiązań w zakresie opakowań jest presja rynku – sygnał od klientów, że są zainteresowani produktami w ekologicznych opakowaniach i takich poszukują na rynku oraz są gotowi zapłacić więcej, jeśli zwiększą się koszty produkcji.

Inne działania w tym kierunku to popularyzacja ekologicznych rozwiązań zarówno wśród konsumentów, jak i firm produkujących kosmetyki. Nie bez znaczenia są także regulacje prawne, czyli określenie ekologicznych standardów i wymuszenie przez ustawodawstwo ich stosowania w produkcji kosmetyków. Edukacja skierowana do producentów powinna promować rozwiązania ujmujące kwestie ekologiczne szeroko, czyli z uwzględnieniem wszystkich aspektów i etapów produkcji: od pozyskania surowca po zagospodarowanie odpadów opakowaniowych powstałych z wprowadzanych przez nich na rynek produktów.

Przede wszystkim chodzi o rozszerzoną odpowiedzialność producenta (ROP), który już na etapie projektowania i produkcji produktów oraz ich opakowań powinien brać pod uwagę nie tylko przychody i koszty związane bezpośrednio z produkcją swoich wyrobów, ale także to jak kosztowne są one dla środowiska. Odpowiedzialność producenta to stawianie oczekiwań projektantom, technologom, inżynierom, by brali pod uwagę wszystkie w/w elementy. 

Przeprowadzone w ramach kampanii „Opakowanie w sam raz” badania wskazały, że ważne jest, aby kampania edukacyjno-informacyjna stała się forum dyskusji konsumentów i producentów, której efektem stanie się „opakowanie w sam raz”, czyli takie, które spełnia swoje funkcje, ale którego wielkość jest ograniczona do niezbędnego minimum, a materiały z jakich jest wykonane są przyjazne środowisku.